די אחראים: אחראי, גבאי ביהמד
להתחדד האט געשריבן:די שפת אמת זאגט עס, ער פרעגט די לשון המשנה וואלט ווען געדארפט זיין מצטרפין זה עם זה, אין עס וואלט ווען געדארפט שטיין פאר אבל לא כבושין נישט נאך דעם. לויט זיין פשט שטימט עס.
קרעדיט מתיבתא
מיללער האט געשריבן:להתחדד האט געשריבן:די שפת אמת זאגט עס, ער פרעגט די לשון המשנה וואלט ווען געדארפט זיין מצטרפין זה עם זה, אין עס וואלט ווען געדארפט שטיין פאר אבל לא כבושין נישט נאך דעם. לויט זיין פשט שטימט עס.
קרעדיט מתיבתא
איך בין הערשט היצט אנגעקומען צו קוקען אין שפת אמת, און זיך ווידעראמאל איבערגעצייגט די וויכטיגקייט אליינס נאכצוקוקען.
דער שפ"א זאגט קלאר אז טראץ דעם וואס אין פשט וואלט דאס געשטימט ווי געגאסן, פארט איז עס אין פסק א גרויסער חידוש וואס מ'טרעפט נישט אין די פוסקים, און עס איז נישט מסתבר.
מיללער האט געשריבן:עס איז דא אן הלכה אז דער קרבן פסח מוז זיין נאכל על השובע, דערפאר עסט מען קודם די חגיגה פון וואס מ'ווערט זאט, און נאכדעם עסט מען א כזית פונעם קרבן פסח, יעצט בזמן שביהמ"ק היה קיים, האט מען צוזאמען מיטן פסח געגעסן די מצה מרור לקיים מה שנא' על מצות ומרורים יאכלוהו, הייסט דאס אז זייער סדר איז נישט געווען ווי אונזערס, אז מ'הייבט אן די סעודה מיט מצה מרור און הערשט נאכדעם שלחן עורך און אפיקומן (זכר לקרב"פ), נאר קודם די סעודה און צום סוף די פסח מצה ומרור, און דאס זאגט דא רש"י ביי ובלבד שיאכל כזית מצה באחרונה.
יעצט בזמנינו שבעוה"ר אין לנו בית תפארתינו, פסק'נען מיר אז מצה בזה"ז איז א דאורייתא ווייל מיהדר הדריה קרא בערב תאכלו מצות, קומט אויס אז די מצה וואס מיר עסן האט נישט מיטן קרבן פסח, וממילא הייבן מיר אן אונזער סדר פסח ביי די נאכט מיט די מצות עשה דאורייתא פון אכילת מצה, איז אבער מיין קשיא אז די מרור וואס מיר עסן כהיום יום איז דאך יא נאר מדרבנן, אלס א זכר צו בזמן שביהמ"ק היה קיים ווען מ'האט געגעסן דעם קרב"פ מיט מצה און מרור, טא אויב אזוי פארוואס עסן מיר די מרור באלד נאך די מצה און נישט הערשט צום סוף סדר מיט די אפיקומן וואס איז א זכר צום קרב"פ?
קושר כתרים האט געשריבן:אויף דף מ' ע"ב זאגט די משנה: "אין נותנין קמח לתוך חרוסת או לתוך החרדל וכו', אין מבשלין את הפסח לא במשקין ולא במי פירות אבל סכין ומטבילין אותו בהן".
וואו קומט דא אהער דער ענין פון "אין מבשלין את הפסח"?
קען מען קלערן אויף צוויי אופנים:
א) וויבאלד צוויי בלאט צוריק אויף דף ל"ט ע"א דערמאנט די משנה דאס ענין פון "לא שלוקין ולא מבושלין" ביי מרור, זאגט דא די משנה דער דין ביים קרבן פסח זעלבסט.
ב) וויבאלד די משנה הייבט דא אן "אין נותנין קמח לתוך חרוסת או לתוך החרדל", וואס א געטינקעכץ, ווי רש"י איז דאס מסביר בטוב טעם: "חרוסת יש בו חומץ ועשוי לטבל בו בשר", דעריבער ברענגט די משנה אין המשך "אין מבשלין את הפסח וכו' אבל סכין ומטבילין אותו בהן".
תוספות דא אויפן פלאץ (געדריקט אויף קומענדיגן עמ' מ"א ע"א) ד"ה אין מבשלים, פרעגט די קשיא בלשון "תימה", למה שנאו כאן, אי משום דתנא ירקות שלוקות ומבושלות א"כ מיד היה לו לשנות בסמוך אחריה. - תוספות בלייבט ביי די תימה.
פארוואס ענטפערט נישט תוספות ווי אונזער צד ב', אז די משנה פון "אין מבשלין וכו' אבל סכין ומטבילין אותו" קומט אהער "דא" צוליב די רישא דמתניתין פון טיבול בשר?
קושר כתרים האט געשריבן:ברוך שכיוונתי לדעת הרש"ש.
מיין הערה איז נישט פארוואס ס'קומט אהער, נאר פארוואס תוספות האט מאיזה סיבה נישט אזוי געלערנט, און מאכט דערפון אזא "תימה"?
להתחדד האט געשריבן:מיללער האט געשריבן:בדף מ. לגבי לתיתת חטין בלייבט די גמ' שמותר ללתות, ולעיל בדף לו. אסרו ללתות חטין של מנחות הואיל ונעשין שלא ע"י זריזין והכא למה לא חששו?
האסט א תירץ ?
אפשר איז א מחלוקה?
מיללער האט געשריבן:דף מ: אין די משנה א מחלוקת רבנן ור"מ לגבי קמח לתוך חרוסת וחרדל, לויט די הסבר הגמ' בדף מא. קומט אויס אז ר"מ לערנט אז חומץ איז שנעלער מחמץ ווי מים, דאס איז דער אנדערער עקסטרעם און שארפער קאנטראסט פון שיטת רבי יוסי לעיל מ. אז חומץ איז גאר צומת ווען די שעורים זענען שוין געווען אין וואסער.
לכאורה איז דאך דאס א מחלוקת אין מציאות, ווי איז שייך זיך מחולק צו זיין אין עפעס וואס מ'קען זיך איבערצייגן סייענטיפיש?
שמעלקא טויב האט געשריבן:מיללער האט געשריבן:בדף מ. לגבי לתיתת חטין בלייבט די גמ' שמותר ללתות, ולעיל בדף לו. אסרו ללתות חטין של מנחות הואיל ונעשין שלא ע"י זריזין והכא למה לא חששו?
אולי מעלה עשו בקדשים?
באנוצערס וואס דרייען זיך דא: נישטא קיין איינגעשריבענע באנוצערס און 3 געסט
