בד"ה: הרה"ח ר' סנדר פריעד ז"ל מזקני וחשובי חסידי בעלזא‎ - י"ב שבט תשפ"א

[הבעש''ט]

דורך אוהב ספרים » מאנטאג ינואר 25, 2021 5:16 pm

דער בעלזער רב זז"ג האט מספיד געווען ר' סענדער פריעד, בתוך הדברים האט ער געזאגט:

אלכסנדר בן אברהם צבי ידידי הטוב, איכה! ווי אזוי קען איך מיר געזעגענען פון דיר? ווי טרעפט מען נאך איינער אזוי ווי דיר.

[אבן יקרה]

פריד.png (130.6 KiB) געזעהן 1123 מאל

[שווערע שטופער]

הער איך אז די בעלזע רב האט עהם מספיד געוועהן ווער קען ברענגען די הספד ? יישר כח

מספיד געווען אין אויכט געזאגט א קדיש אין בית החיים

[קרייסלער]

אינטערסאנט פארוואס זאגט די רב קדיש ווען סיז דא קינדער?

אין די לעצטע עטליכע חדשים זענען אוועק לערך א מנין יוצאי חלצים פון ר'אביגדור כהנא כולל צוגעקומענע קינדער. ר' סנדר'ס שוואגער ביטמאן איז אוועק עטליכע וואכן צוריק

[שווערע שטופער]

אינטערסאנט פארוואס זאגט די רב קדיש ווען סיז דא קינדער?

מנהג ירושלים אז קינדער באגלייטן נישט

[לפנות בוקר]

אינטערסאנט פארוואס זאגט די רב קדיש ווען סיז דא קינדער?

אין די לעצטע עטליכע חדשים זענען אוועק לערך א מנין יוצאי חלצים פון ר'אביגדור כהנא כולל צוגעקומענע קינדער. ר' סנדר'ס שוואגער ביטמאן איז אוועק עטליכע וואכן צוריק

געווען א שמועס דערוועגען דא אויף אייוועלט.

[שיר דברי]

אינטערסאנט פארוואס זאגט די רב קדיש ווען סיז דא קינדער?

אין די לעצטע עטליכע חדשים זענען אוועק לערך א מנין יוצאי חלצים פון ר'אביגדור כהנא כולל צוגעקומענע קינדער. ר' סנדר'ס שוואגער ביטמאן איז אוועק עטליכע וואכן צוריק

ביטמאן איז געווען א נעפיו

[קרייסלער]

גערעכט טעיתי. זיין פאטער ר' חיים אלי' איז געווען א שוואגער מיט ר' סנדר

נאך געבליבן איינער פון די קינדער אדער איידימער פון ר'אביגדור ?

[שמואלישעי]

רבי סנדר זצ"ל נולד ביום כ"ה סיון שנת תרפ"ז בעיר סאמבאטהעלי לאביו הרה"ח המפורסם רבי אברהם צבי פריד ז"ל עבר את מאורעות השואה האיומה במחנות באוושויץ והגיע לאנטוורפן שבבלגיה שם התגורר יחד עם אביו והיו ממקימי קהילת חסידי בעלזא באנטוורפן לאחר השואה.

לאביו היה עוד 11 ילדיו שנהרג ונכחדו בשואה ור' סנדר ז"ל נשאר יחידי בחיים מכל צאצאי אביו.

היה תלמיד מובהק של הרה"ק רבי שלום אליעזר מראצפערט זצוק"ל הי"ד בן האדמו"ר הרה"ק בעל ה'דברי חיים' מצאנז זי"ע. רבי שלום אליעזר שלח אותו להסתופף בצל הקודש בבעלזא אצל כ"ק מרן מהר"א מבעלזא זי"ע בשהותו בפעסט.

אם נולד תרפז האיך יוכל ליהות תלמיד מובהק של רבי שלום אליעזר זיע ? הוא היה סה"כ שש עשרה שבע עשרה שנים

[בשורה טובה]

רבי סנדר זצ"ל נולד ביום כ"ה סיון שנת תרפ"ז בעיר סאמבאטהעלי לאביו הרה"ח המפורסם רבי אברהם צבי פריד ז"ל עבר את מאורעות השואה האיומה במחנות באוושויץ והגיע לאנטוורפן שבבלגיה שם התגורר יחד עם אביו והיו ממקימי קהילת חסידי בעלזא באנטוורפן לאחר השואה.

לאביו היה עוד 11 ילדיו שנהרג ונכחדו בשואה ור' סנדר ז"ל נשאר יחידי בחיים מכל צאצאי אביו.

היה תלמיד מובהק של הרה"ק רבי שלום אליעזר מראצפערט זצוק"ל הי"ד בן האדמו"ר הרה"ק בעל ה'דברי חיים' מצאנז זי"ע. רבי שלום אליעזר שלח אותו להסתופף בצל הקודש בבעלזא אצל כ"ק מרן מהר"א מבעלזא זי"ע בשהותו בפעסט.

אם נולד תרפז האיך יוכל ליהות תלמיד מובהק של רבי שלום אליעזר זיע ? הוא היה סה"כ שש עשרה שבע עשרה שנים

ביזט מדייק וואס יעדער נארישע שרייבער שרייבט, אין עס מיינט נישט תלמיד מובהק, עס מיינט נאר צו זאגן, אז די טאטע זיינע איז געוועהן א חסיד נלהב פין רבי שלו' אליעזר'ל אין האט מיט גענומען ר' סנדר'ן צו ר' שלו' אליעזר סיי אלס יונגל אין סיי שפעטער אביסל עלטער, בקיצור א חסיד געפארן צו איהם..

[יוסף פריעדמאן]

ער איז געוועהן א געווייקטע חסיד פון רבי שלום אליעזר'ל זצ"ל.
פון אלס קליין קינד געזעצן ביי איהם אויפן שויס, איינמאל ביי תקיעת שופר איז ער געשטאנען אונטער זיין טלית אלס קליין קינד.

נאכן פטירה פון בעלזער רב זי"ע האט ער געפרעגט זיין רבי'ן די ויחי יוסף פון פאפא זצ"ל, צו וועם זאל ער יעצט גיין, האט איהם די פאפא רב געזאגט אז ער זאל זיך מדבק זיין און די בעלזער רב שליט"א [וואס איז געווען אלט דעמאלס ניין יאהר], און שוין דעמאלס געווארן זיין חסיד.

געווען א מעשה ביי די בר מצוה פון איינע פון זיינע זונען, איז ער געפארן קיין צפת, ווי דער אמרי חיים זצ"ל איז געווען אויף אפרוה, צוזאמען מיט זיין אייניקל די בעלזער רב שליט"א [ פארן הכתרה], און ביים טאג פון די בר מצוה איז ער געקומען צו די אכסניא, און געברענג צוויי קוויטלעך איינס פארן בעלזר רב שליט"א און איינס פארן אמרי חיים.
די אמרי חיים רופט זיך אן צו איהם: סנדר דו גנב, דו מיינס נישט מיך דו מיינס דיין רבי'ן....

בכלל מיט די אמרי חיים איז ער געוועהן שטארק נאנט, ווען ער איז געווען אין אנטווערפן האבן זיי אמאל געלערנט אגאנצע נאכט פון בדיקת חמץ - מסכת פסחים.

[הבעש''ט]

סנדר פריד.jpg (75.9 KiB) געזעהן 780 מאל

[ענגלישע בירגער]

גערעכט טעיתי. זיין פאטער ר' חיים אלי' איז געווען א שוואגער מיט ר' סנדר

נאך געבליבן איינער פון די קינדער אדער איידימער פון ר'אביגדור ?

יא ר׳ יוסף מרדכי׳ס ווייב לעבט נאך לאורך ימים

[ראסיל]

הער איך אז די בעלזע רב האט עהם מספיד געוועהן ווער קען ברענגען די הספד ? יישר כח

הספדו פון בעלזא רב שליט"א

[ראסיל]

איין טאג נאך די הייליגע טעג תשכ"ז האט ר' איציקל זי"ע באמערקט ווי די עולם און שול לאכט. ווען ער האט מברר געווען די סיבה דערפון, האט מען איהם דערציילט אז סענדר איז נארוואס צוריק געקומען פון א"י, נאך'ן פראווען די ערשטע ירח האיתנים במחיצת די ניי געקרוינטע בעלזער רב, און ער זאגט אז ער קומט פון די צדיק הדור (בעלזער רב איז דאן נאך געווען 18 יאר). האט איהם ר' איציקל צוגערופען און געפרעגט: סענדר די האלסט דערביי? האט ער געשריגען אז יא!!!
האט זיך ר' איציקל אויסגעדרייט צום עולם מיט א שמייכל און געזאגט: איך וואלט ענק אלע אויף געגעבן פאר איינס אזאנס

[קרשת]

סנדר פריד.jpg

דאס איז יעדען צופרי פארטאגס איידער דו זוהן האט אויפגעשיינט, איז זיין ר' מנחם יודא איהם געקומען באגלייטן אוהן שוהל אריין.

[קרשת]

זיין מנהג איז געווען צו שטיין באם ליינען און אזוי האט ער זיך געפירט ביז דו לעצטע וואך וואס ער איז געקומען און שוהל.

[School Lane]

איינער האט אפשר די בילד פון סאטמאר רב ז"ל דער דברי יואל אין אנטווערפען ביים באן סטעישאן תשי"ב זעהט מען ר' סנדר ז"ל אלס יונגערמאן

[ירוושלמי22]

ווער זענען די קינדער פון ר' אביגדור אין סאטמאר?

[העלאו]

הער איך אז די בעלזע רב האט עהם מספיד געוועהן ווער קען ברענגען די הספד ? יישר כח

הספדו פון בעלזא רב שליט"א

יישר כח

[קרייסלער]

ווער זענען די קינדער פון ר' אביגדור אין סאטמאר?

ר' יוסף מרדכי
ר' פנחס צבי
כהנא גראסערי

ווער נאך?

[שיר דברי]

ווער זענען די קינדער פון ר' אביגדור אין סאטמאר?

ר' יוסף מרדכי
ר' פנחס צבי
כהנא גראסערי

ווער נאך?

ר׳ רפאל
חתנו ר׳ נפתלי נטע ראטענבערג
קופפערשטיין
ר׳ חיים אלי׳ ביטמאן

[ראסיל]

עס איז ווערד אן צומערקן אז זייט זיין פרוי איז אוועק מיט עטליכע יאר צוריק, איז ער יעדע סדר נאכט געווען סמוך על שולחן רבו, בשעת וואס איינע פון די אייניקלעך זיצט נעבען איהם זיכער צו מאכען ער האט כל צרכיו...

[לפנות בוקר]

ווער זענען די קינדער פון ר' אביגדור אין סאטמאר?

ר' יוסף מרדכי
ר' פנחס צבי
כהנא גראסערי

ווער נאך?

ר׳ רפאל
חתנו ר׳ נפתלי נטע ראטענבערג
קופפערשטיין
ר׳ חיים אלי׳ ביטמאן

ר שלום
ר' שמעון יונגער

[ראסיל]

ר' סענדר ביים טיש און בעלזא